Sint Annakapel te Kampen
De Sint Annakapel is oorspronkelijk in de vijftiende eeuw gebouwd als kapel van het Sint Annaconvent, een nonnenklooster dat zich toelegde op maatschappelijk werk. Na de Reformatie werd het gebouw toegewezen aan de Waalse gemeente. In die tijd bestond er in Kampen een vrij grote Franssprekende bevolkingsgroep. De Waalse gemeente werd in 1818 opgeheven, waarna het gebouw in gebruik kwam bij de Doopsgezinde gemeente. In 2006 werd de laatste eredienst gehouden; de Doopsgezinde gemeente was niet langer in staat het gebruik en het onderhoud van de kapel te bekostigen. In 2010 werd de kapel verkocht aan de pianist Jan Vayne, die het in de zomer van 2017 verkocht aan de Stichting Annakapel Kampen. De stichting exploiteert de kapel met behoud van de religieuze functie en heeft de kapel met het orgel in 2018 laten restaureren.
Het orgel werd in 1897 gebouwd door Jan Proper uit Kampen. Het eerdere orgel van een onbekende bouwer werd later in de Hervormde Kerk van Bovensmilde geplaatst, waar het nog steeds dienst doet. Het Properorgel telde 10 registers verdeeld over Hoofdwerk en Bovenwerk. Het instrument werd met een aangehangen pedaal opgeleverd.
De oorspronkelijke dispositie luidde als volgt:
Hoofdwerk (I):
Prestant
Bourdon bas
Bourdon disc.
Holpijp
Octaaf
Openfluit
8'
16'
16'
8'
4'
2'
Bovenwerk (II):
Salicionaal
Fluit dolce
Viola di Gamba
Voix Celeste disc.
Fluit
4'
8'
8'
8'
4'
Pedaal:
Aangehangen
Speelhulpen:
Klavierkoppel (trede)
Manuaalomvang: C-f'''
Pedaalomvang: C-b
In 1936 is het orgel onder handen genomen door de firma Strunk te Rotterdam. Daarbij werden een aantal dispositiewijzigingen aangebracht. Zo werd de Bourdon 16' van het Hoofdwerk vermaakt tot Quintadena door de opsneden te verlagen. De Salicionaal 4' van het Bovenwerk werd ingekort tot Superoctaaf 2' en op het Hoofdwerk geplaatst, de daar aanwezige Openfluit kwam als Gemshoorn op de plaats van de oorspronkelijke Salicionaal. Op de lege plaats die Proper op het Hoofdwerk had gelaten, werd een Mixtuur 4-6 sterk geplaatst, de Voix Celeste werd ingekort tot een Terts 1 3/5' en de Fluit Dolce werd door opsnedeverlaging veranderd in een Nachthoorngedekt. Doel van deze ingrepen was het orgel een helderder klank te geven.
In 1952 werden enkele werkzaamheden verricht door de firma Sanders. In de loop van de jaren '60 kwamen er steeds meer klachten over stemmingsproblemen, de firma Fonteijn uit Kampen voerde werkzaamheden uit om de klachten terug te dringen. Ook werd in 1979 de Mixtuur verkleind door Maarten Oranje, deze werd 2-4 sterk. De dispositie van het instrument is vanaf 1936 tot de huidige restauratie als volgt:
Hoofdwerk (I):
Prestant
Quintadena bas
Quintadena disc.
Holpijp
Octaaf
Superoctaaf
Mixtuur
8'
16'
16'
8'
4'
2'
2-4 st
Bovenwerk (II):
Gemshoorn
Nachthoorngedekt
Viola di Gamba
Terts disc.
Fluit
Tremulant
2'
8'
8'
1 3/5'
4'
Pedaal:
aangehangen
Speelhulpen:
Klavierkoppel (trede)
Lees over het orgel na de restauratie onder de foto's.
Speeltafel orgel Sint Annakapel Kampen
Windlade hoofdwerk en registermechaniek achter de speeltafel
Tegelijk met de gehele kapel is het orgel in 2018 gerestaureerd. De opdracht voor de werkzaamheden is verleend aan de firma A. Nijsse en Zoon te Oud-Sabbinge (Zeeland), het adviseurschap werd door Herman in samenwerking met Harry Hamer ingevuld. De oude windmotor, die op de zolder van de naastgelegen kosterswoning was geplaatst, is buiten gebruik gesteld, op de galerij is een nieuwe windmotor geplaatst met nieuwe geluiddempende kist zodat de orgelwind dezelfde temperatuur en vochtigheid heeft als de lucht in de kapel. De balg, die nog voorzien was van de originele belering waarin vele lekkages voorkomen, werd integraal gerestaureerd. Op verschillende plaatsen was sprake van corrosie in de metalen pijpen, de aangetaste delen zijn uit de pijpen gesneden en vervangen door nieuwe delen uit orgelmetaal. Alle registers van Proper, die in 1936 veranderd zijn door afsnijdingen en opsnedeverhogingen, zijn teruggerestaureerd naar de oorspronkelijke staat, waarmee de Properdispositie is hersteld. De Mixtuur is als toegevoegd register behouden en in samenstelling en klankgeving aan de herstelde Properdispositie aangepast. Voor gedetailleerde informatie, kunt u het Eindverslag van de restauratie lezen.
De huidige dispositie is als volgt:
Hoofdwerk (I):
Prestant
Bourdon bas
Bourdon disc.
Holpijp
Octaaf
Openfluit
Mixtuur
8'
16'
16'
8'
4'
2'
3-4 st
Bovenwerk (II):
Salicionaal
Fluit dolce
Viola di Gamba
Voix Celeste disc.
Fluit
4'
8'
8'
8'
4'
Pedaal:
aangehangen
Speelhulpen:
Klavierkoppel (trede)
Tremulant Bovenwerk
Samenstelling Mixtuur:
C: 2 - 1 1/3 - 1
c: 2 2/3 - 2 - 1 1/3 - 1
c': 4 - 2 2/3 - 2 - 1 1/3
c'': 5 1/3 - 4 - 2 2/3 - 2
Technische gegevens:
Manuaalomvang:
Pedaalomvang:
Toonhoogte:
Winddruk:
C-f'''
C-b
a'=440 Hz
69 mm
